In het eerste deel van deze serie lees je hoe
een plantaardig voedingspatroon kan bijdragen aan een gezond gebit. Ook ga ik kort in op de energetische oorzaak van gebitsproblemen en waarom ik niet geloof dat bacteriën de oorzaak zijn van tandbederf. Dit
tweede deel gaat over natuurlijke mondverzorging.
![]() |
Giftige stoffen in tandpasta’s en mondspoelingen
Laat ik meteen met de deur in huis vallen, de meeste
tandpasta’s die je in de supermarkt en drogist vindt zitten bomvol toxische
chemicaliën. Zelfs de producten voor ‘gevoelige tanden’ en die ‘natuurlijk’
claimen te zijn. Hetzelfde geldt voor mondspoelingen. Hoewel je ze niet
doorslikt, neemt je huid de stoffen op waardoor ze in je bloedbaan terecht
komen. Dit kan leiden tot pijnlijke ontstekingen, maar heeft ook een impact op
de rest van je lichaam.
Veelvoorkomende gifstoffen in tandpasta en mondwater zijn:
- Alcohol: conserveermiddel
- Aspartaam: kunstmatige zoetstof en neurotoxine
- Carrageen: verdikkingsmiddel
- Chloorhexidine: bacteriedodend
- Diethanolamine (DEA): schuimmiddel
- Fluoride*: giftige stof die wordt gebruikt voor ‘remineralisatie’
- Kunstmatige kleuringen
- Microplastics: Polyethylene (PE), Polyethylene glycol, Polymethyl methacrylate (PMMA), Polyethylene terephthalate, Polypropyleen (PP), Polyethyleen Tereftalaat (PET)
- Natriumbenzoaat (E211): conserveermiddel
- Natrium Lauryl/Laureth Sulfaat (SLS en SLES): reinigings- en schuimmiddelen
- Parabenen: conserveermiddel
- Propyleenglycol (E1520): synthetische chemische verbinding
- Sacharine: kunstmatige zoetstof
- Titaandioxide: kleurstof
- Triclosan: pesticide, antibacteriële stof
- Waterstofperoxide: bleekmiddel
* Klik hier om meer te lezen over de schadelijke effecten van fluoride.
Natuurlijke, veilige en niet giftige tandpasta’s
Hieronder bespreek ik de beste ingrediënten die je kunt
gebruiken voor het maken van je eigen tandpasta. Daarna deel ik 4 recepten die
je kunt gebruiken voor het maken van je eigen tandpasta. Mocht je liever
kant-en-klare tandpasta kopen, dan geef ik verderop een paar veilige opties.
De beste ingrediënten om te gebruiken in tandpasta
Kokosolie: heeft een zuiverende werking en kan tandbederf helpen verminderen. Het is een goede basis om mee te beginnen. Kokosolie is goed voor pijnlijk en bloedend tandvlees en kan helpen bij witte aanslag op je tong. Kokosolie kun je daarnaast gebruiken voor oil-pulling, wat ook vele positieve effecten schijnt te hebben.
Zuiveringszout, bakingsoda of natriumbicarbonaat (géén bakpoeder): verhoogt de alkaliteit in de mond door zuren te neutraliseren en heeft een zeer lage schurende werking, gelijk aan die van ‘normale’ tandpasta’s. Het kan helpen bij het witter maken van je tanden en het zorgt voor een frisse adem.
Xylitol: is een natuurlijk suikeralcohol dat voorkomt in de boomschors van berken. Xylitol beïnvloedt de bloedsuikerlevels niet zoals andere bewerkte suikers. Het voegt een zoete smaak toe aan tandpasta en heeft het vermogen om gaatjes veroorzakende bacteriën in de mond te verminderen.
Pepermuntolie (Mentha Arvensis): geeft een frisse adem. Zorg altijd dat je pure, biologische olie gebruikt van goede kwaliteit. Je kunt ook anijsolie gebruiken, maar daar moet je maar net van houden.
Calciumcarbonaat (kalk): is een grondstof die helpt bij het verwijderen van tandplak en voedselresten. Het heeft een licht schurende werking. Calcium als mineraal draagt bij aan gezonde tanden.
Bentoniet klei: is een natuurlijke polijstmachine die rijk is aan mineralen, zonder dat het te schurend is. Bentoniet klei is ook alkalisch, dus het helpt de zuurgraad in de mond te verminderen/neutraliseren.
Gemalen cacaonibs: geloof het of niet, maar de verbindingen in cacaobonen (CBH verbinding) bevorderen de remineralisatie van tanden. Zowel het kauwen op cacaonibs (wat niet perse heel smakelijk is) als het toevoegen aan tandpasta helpt tandbederf te voorkomen.
Over glycerine
In de meeste tandpasta’s zit glycerine. Over glycerine
zijn tegenstrijdige berichten te vinden. Glycerine is een zeepachtige
substantie dat een laagje achterlaat op je tanden. Het zou de structuur van de
tanden kunnen verstoren en een licht negatieve werking hebben op
remineralisatie. Omdat het in de meeste tandpasta’s zit is het moeilijk te voorkomen.
Als je het kunt vermijden, des te beter.
4 DIY tandpasta recepten
Hieronder vind je 4 verschillende DIY tandpasta recepten.
Iets om rekening mee te houden is dat als je (bentoniet)klei gebruikt, je beter geen metalen lepel kunt gebruiken omdat de klei zich aan metaal bindt. Gebruik dus liever een kunststoffen of houten lepel om de ingrediënten te mengen.
DIY basic tandpasta recept:
Dit recept bestaat uit maar 2 ingrediënten! Ik heb wat opties gegeven om eraan toe te voegen, maar in feite is dit niet nodig.
Ingrediënten
- 2 eetlepels biologische extra virgin kokosolie
- 1 eetlepels zuiveringszout
Hieraan kun je nog toevoegen:
- 10 druppels pepermuntolie (afhankelijk van je smaak)
- ½ - 1 theelepel xylitol
- ½ theelepel (Keltisch) zeezout
Bereidingswijze
Laat de kokosolie smelten au bain-marie, tot het
vloeibaar is. Voeg de zuiveringszout hieraan toe en roer goed door. Voeg daarna
eventueel nog pepermuntolie, xylitol en/of zeezout toe. Blijf goed roeren
totdat het mengsel dikker is geworden, want als kokosolie te vloeibaar is zakt
het zout naar de bodem. Je kunt het ook laten uitharden en daarna nog flink
doorroeren. Zodra het mengsel een crème-achtige consistentie heeft doe je het
in een schoon glazen potje en laat je het afkoelen. Je tandpasta is nu klaar
voor gebruik! Gebruik een spateltje of lepeltje om het uit het potje te halen.
DIY tandpasta met calcium carbonaat en klei:
Dit recept lijkt op de vorige maar bevat calciumcarbonaat en bentoniet klei.
Ingrediënten
- 5 eetlepels calciumcarbonaat
- 5 eetlepels kokosolie
- 1 eetlepel bentoniet klei
- 2 eetlepels zuiveringszout
- 10-15 druppels pepermuntolie (afhankelijk van je smaak)
Bereidingswijze
Smelt de kokosolie au bain-marie. Meng in een andere kom
het calciumcarbonaat, de klei, zuiveringszout en xylitol. Voeg hier beetje bij
beetje de kokosolie toe totdat het de gewenste consistentie heeft. Voeg als
laatst de pepermuntolie toe en meng het goed door elkaar. Laat het mengsel in
een schoon glazen potje afkoelen en het is klaar voor gebruik.
DIY tandpasta zonder kokosolie:
Dit recept is gebaseerd op calciumcarbonaat en bevat geen kokosolie.
Ingrediënten
- 100 gram calciumcarbonaat
- 50 gram zuiveringszout
- 30 gram xylitol
- 18 gram kraanwater
- 2 gram pepermuntolie
Bereidingswijze
Kook het kraanwater en voeg hier de xylitol aan toe. Meng
het met elkaar totdat de xylitol volledig gesmolten is. Meng in een andere kom
de calciumcarbonaat met het zuiveringszout. Voeg hier langzaamaan het
water-xylitol mengsel aan toe totdat het één gladde massa is. Schenk het
vervolgens in een schone, glazen pot en laat afkoelen. Je tandpasta is nu klaar
voor gebruik.
DIY kruidige tandpasta:
Dit recept is voor mensen die is eens andere smaakje willen. Deze schijnt iets minder goed houdbaar te zijn. Bewaar daarom ongeveer de helft op kamertemperatuur en gebruik het binnen 10 dagen. Bewaar de andere helft in de koelkast voor later gebruik. Het is goed voor 4 weken.
Ingrediënten
- 4 eetlepels biologische extra virgin kokosolie
- 4 eetlepels bentoniet klei
- ½ theelepel zuiveringszout
- 2 eetlepels xylitol
- 1½ theelepel cacaopoeder
- 1 theelepel gemberpoeder
- 1 theelepel kaneel
- 4 eetlepels gekookt water
Bereidingswijze
Smelt de kokosolie au bain-marie. Meng in een andere kom
de bentoniet klei, zuiveringszout, cacao, gember en kaneel tot een gelijkmatig
mengsel. Voeg de gesmolten kokosolie beetje bij beetje toe en roer het goed
door. Voeg vervolgens het water toe en meng ook dit goed door. Schenk het over
naar een schone, glazen pot en laat afkoelen. Hierna is je kruidige tandpasta
klaar voor gebruik.
Veilige kant-en-klare tandpasta’s
Hieronder geef ik een aantal opties voor veilige tandpasta’s zonder glycerine. Ze bevatten geen fluoride of andere gifstoffen die ik eerder heb genoemd.
Tandpasta’s zonder glycerine:
- Truthpaste tandpasta's
- Anima Mundi Tooth Polish
- Earth Paste tandpasta
- Georganics tandpasta, tandpoeder en tabletten
-
Eco-dent tandpoeder beste tandpoeder die ik ooit heb gebruikt en waar ik erg
lang mee doe. Verkrijgbaar via IHerb, je betaalt dan alleen wel import kosten.
Mondspoeling en flosdraad
Persoonlijk gebruik ik geen mondspoeling, alleen tandpasta. Wel heb ik een recept voor het maken van je eigen mondwater. Kook hiervoor 250 ml gekookt water en voeg daaraan 1 eetlepel (keltisch) zeezout of zuiveringszout toe met eventueel 2 druppels pepermuntolie. Bewaar het in een afgesloten glazen fles.
Deze kant-en-klare mondspoeling van Perioclear lijkt mij ook een goede, veilige optie. Deze is helaas niet 100% plantaardig, maar wel vegetarisch.
Flosdraad gebruik ik alleen als er iets tussen mijn
tanden blijft zitten. Het flosdraad dat ik gebruik is van eco-dent.
Ik heb daar ooit 3 pakjes van gekocht – zo’n 10 jaar geleden ofzo - en ben nu pas
met de tweede bezig... zo lang doe ik ermee. Voorlopig zit ik dus nog goed.
Maar als ik opnieuw flosdraad zou kopen van een ander merk, dan let ik erop dat
het vegan is en geen fluoride of andere gifstoffen bevat.
![]() |
Voeding en leefstijl zijn belangrijker dan goede producten
Vanuit holistisch perspectief ben ik van mening dat je energetische huishouding de grootste impact heeft op je gezondheid. In mijn ogen is het dan ook belangrijk om hiernaar te kijken. Voeding en producten kun je wel ter ondersteuning gebruiken. Ze pakken in mijn ogen alleen niet de ware oorzaak aan. Hier ga ik in het eerste deel van deze serie meer op in.